Op Noordwest-Kreta, bij Trachilos, zijn in een zandsteenlaag spoorfossielen gevonden die lijken te dateren uit het Laat-Mioceen. Ze worden toegeschreven aan een vroege mensensoort, wat zou kunnen wijzen op een oorsprong van de vroege mens in Europa, en niet in Afrika zoals de gangbare theorie aangeeft. Verklaringen van de vondst en argumenten voor de nieuwe hypothese worden aangedragen.

Aan de kust van West-Kreta, even ten westen van het stadje Kissamos, zijn in 2002 door een Poolse paleontoloog bij toeval afdrukken gevonden in een scheefgestelde zandsteenlaag direct aan het strand, waarin hij spoorfossielen herkende. De afdrukken dateren uit het Laat-Mioceen en worden in verband gebracht met een rechtop lopend wezen, mogelijk een vroege mensensoort.

De afdrukken, die zijn aangetroffen in een dunne zandsteen laag van enkele centimeters dikte, zijn momenteel bedekt met een waterafstotende doek met gravel erop; rondom de site is een hek geplaatst. Langs de weg staat een informatiebord met onder meer een uitvergroting van de spoorfossielen en een paleogeografische kaart van NoordwestKreta tijdens het late Mioceen. Hierop is ook te zien dat dit deel van Kreta verbonden was met het Griekse vasteland (Peloponnesos) en het centrale en oostelijke deel van ‘Kreta’ uit enkele eilanden bestond.

Op de eerste dag dat ik de afdrukken ging bekijken, kwam er een Grieks stel langs, dat diezelfde dag op de Griekse radio over de sporen had gehoord. Het was de dag dat de publicatie over een tweede datering van de Trachilos-tracks openbaar werd. Deze nieuwe datering kwam uit op 6,05 miljoen jaar, 350.000 jaar ouder dan de eerste datering. De Griekse radio was er dus snel bij. Een Engelse toerist fietste langs, wiens aandacht werd getrokken door het informatiebord. Hij kon niet begrijpen waarom er, om ze te beschermen, geen afdak boven de sporen was gebouwd.

Helaas krijgt de bezoeker vanwege de bedekking met doek en gravel niet veel te zien. Dat de sporen afgedekt zijn, gaat terug tot een diefstal in 2017. Direct na het bekend worden van de sporen, greep een local zijn kans en verwijderde een deel van de laag, een dunne ‘plaat’, die aan het restant te zien eenvoudig opgelicht kon worden als je er een groot mes tussen steekt. Hij probeerde de buit te verkopen in Thessaloniki, maar werd gesnapt.

De gestolen ‘voetstappen’ werden teruggevonden en liggen nu veilig opgeborgen in de kelder van een museum op Kreta. Ik vermoed dat het overgebleven – in situ – deel, vlakbij het strand, een paar keer per jaar overspoeld wordt door golven, maar dan moet het echt hard stormen gezien de afstand tot de waterlijn, zo rond vijf meter, en de hoogte boven zeeniveau.

Alle foto’s op deze pagina: Annemieke van Roekel (2022)

Lees het volledige artikel op Natuurtijdschriften.nl